دورکاری؛ میراث کرونا برای انسان قرن ۲۱

با افزایش هزینه های زندگی، تمایل هم کارکنان وکارفرمایان در نقاط مختلف جهان به دورکاری در زمینه هایی که امکان آن وجود داشت، افزایش یافت. 

پدیده دورکاری به عنوان میراث کرونا برای جهان قرن 21، اگرچه شاید فوایدی به دنبال داشت و در برخی زمینه تجربه ای جدید و کاملا موفق بود اما حضور بیش از حد در خانه یا به عبارتی خانه نشین شدن مردم، خود یکی از مهم ترین آسیب های اجتماعی و روانی ناشی از دورکاری به شمار می رود.

۸۸ درصد شرکت‌های بزرگ ژاپنی با دورکاری سازگار شده‌اند. در این کشور حتی با وجود آنکه قرنطینه از ماه ژوئن لغو شده اما شرکت‌های تولید کننده تجهیزات الکترونیکی مانند فوجیتسو، هیتاچی، شرکت‌های ساختمانی گروپ لیکسیل و حتی شهرداری توکیو دورکاری را به عنوان یک هنجار جدید اجرا می‌کنند. این در حالی است که فقط ۴۶ درصد شرکت‌های کوچک و متوسط ژاپنی روند دورکاری را برای کارمندانشان اجرا می‌کنند.

هرچند بسیاری از شرکت‌های مستقر در آسیا از ماه ژوئن (خرداد-تیر) کارمندان خود را به دفاتر فراخوانده‌اند اما با توجه به شیوع ویروس کرونا، دورکاری به یکی از واقعیت های اجتماعی و زندگی مردم در آسیا تبدیل شده است.

سازمان بین المللی کار پیشتر در گزارشی با عنوان «دورکاری در دوران کرونا و پساکرونا» نوشت: اگر چه بر اساس گزارش تارنمای آماری «یورو استات» شمار افرادی که به صورت نیمه وقت و یا تمام وقت دورکاری انجام می‌دهند در سال‌های اخیر به تدریج افزایش یافته است اما بی تردید شیوع جهانی این ویروس همچون کاتالیزور موجب تسریع فرآیند به کارگیری و اتخاذ تدابیر دورکاری توسط کارفرمایان شد. به بیان دقیق تر، کووید-۱۹ نشان داد که کار از منزل، ابزار مهمی در جهت تضمین تداوم فعالیت مشاغل است.  

بسیای از شرکت‌ها ساعات کاری انعطاف پذیر برای کارمندان خود طراحی کرده‌اند تا حداقل نیمی از آنها بتوانند از خانه به فعالیت خود ادامه دهند و بقیه به دفاتر برگردند. به این ترتیب از شلوغی محل کار نیز کاسته می‌شود.

افزایش تورم ، افزایش بهای سوخت و به تبع آن، بالا رفتن هزینه های ترددو حمل و نقل، تمایل بسیاری از شرکت ها و کار فرمایان به تبدیل کردن ساختمان ها و دفاتر محل کار کارکنان خود به حداقل اندازه ممکن باهدف کاهش هزینه ها، تمایل مردم به عدم گذراندن زمان طولانی در مسیر رفت و برگشت به محل کار، تمایل زنان شاغل به حضور بیشتر در خانه و تقویت ارتباط عاطفی میان مادران شاغل و فرزندانشان که در شرایط عادی، نمی توانند آن گونه که باید از کودکانشان مراقبت کنند، تمایل برخی دولت به کاهش تردد مردم با هدف کاسته شدن از ترافیک های پرحجم و آلوده کننده و … تنها برخی از موارد استقبال از دورکاری میان مردم در بسیاری از نقاط جهان شده است هر چند بسیاری از کارشناسان، انتقادهایی به ترویج بیش از حد دورکاری و به ویژه تاثیر نه چندان مطلوب دورکاری در حوزه آموزش(مجازی شدن مدارس و دانشگاه ها) دارند.

به عنوان مثال زیربنای دیجیتال در کشورهایی مانند اندونزی و فیلیپین از تغییر یکباره به دورکاری پشتیبانی نمی‌کند زیرا این کشورها با چالشهایی مانند ضعیف بودنسیگنال تلفن، موبایل و اینترنت روبرو هستند.

 فرهنگ کاری میان مردم آسیا که عموما مردمی خونگرم شناخته می شوند، به ارتباط رودررو و روابط نزدیک اجتماعی و انسانی وابسته است، بنابراین ادامه فعالیت به شیوه عادی، نیز چندان عجیب نیست. در هرحال بسیاری از کارشناسان معتقدند دورکاری یا کار از خانه روشی موثر است که به شرکت‌ها کمک می‌کند با همه‌گیری مقابله کنند.